Οι Ειδικοί Παιδαγωγοί πολλές φορές θα τύχει να ερωτηθούν από του γονείς τι ακριβώς είναι η “Ειδική Διαπαιδαγώγηση”, τι μπορεί να προσφέρει στα παιδιά τους και δεν είναι λίγες οι φορές που αναρωτιούνται εάν για να βοηθήσουν το παιδί τους στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει, χρειάζεται να απευθυνθούν σε κάποιο μελετητήριο.
Ο Ειδικός Παιδαγωγός ή Ειδικός Εκπαιδευτικός ασχολείται με άτομα που παρουσιάζουν ειδικές ανάγκες, με στόχο την ακαδημαϊκή και μετέπειτα επαγγελματική τους επιτυχία, καθώς και την συμμετοχή τους στο κοινωνικό σύνολο. Η μεταφορά της γνώσης γίνεται μέσω ενός «διαφορετικού» τρόπου διδασκαλίας πιο ευχάριστου και προσαρμοσμένου στη διαφορετικότητα του κάθε παιδιού. Όσο πιο γρήγορα γίνει αντιληπτή η δυσκολία του παιδιού και γίνει ταχύτερη παρέμβαση, τόσο πιο αποτελεσματική θα είναι. Ο Ειδικός Παιδαγωγός μπορεί να αναλάβει τη διαπαιδαγώγηση από παιδιά νηπιακής ηλικίας μέχρι και εφήβους.
Στην πρώτη συνάντησή του με το παιδί, ο παιδαγωγός πρέπει να το βοηθήσει να νιώσει άνεση, ασφάλεια και να χαλαρώσει. Σε αυτό μπορεί να βοηθήσει σημαντικά μια ζεστή και φωτεινή αίθουσα καθώς και μια πρώτη συζήτηση γνωριμίας με το παιδί για τα ενδιαφέροντά του. Έπειτα ακολουθεί η αξιολόγηση του παιδιού. Οι πληροφορίες συλλέγονται με τη χορήγηση του “Αθηνά Τεστ” ή κάποιου άτυπου αξιολογητικού εργαλείου, από τη συζήτηση με το παιδί και την παρατήρησή του κατά τη διάρκεια του διαλόγου ή του παιχνιδιού. Είναι σημαντικό οι γονείς να έχουν πρωτίστως συζητήσει με το παιδί τους το λόγο που απευθύνονται στον ειδικό, σε τι θα το ωφελήσει και να είναι και αυτό σύμφωνο με την απόφαση αυτή. Η συνεργασία αποτελεί το σπουδαιότερο κομμάτι της παρέμβασης και το ίδιο το παιδί γνωρίζει καλύτερα από όλους τις αδυναμίες του.
Στη συνέχεια με βάση το υλικό που έχει συγκεντρώσει, ο Ειδικός Παιδαγωγός σχεδιάζει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης ανάλογα με τους τομείς που κρίνει πως χρειάζονται ενίσχυση (ανάγνωση, ορθογραφία, γραπτή έκφραση, μαθηματικά ή συμπεριφορά, βελτίωση συγκέντρωσης κ.ά.) Η παρέμβαση είναι προσαρμοσμένη στις ανάγκες και τις δυνατότητες του κάθε μαθητή ξεχωριστά και πρέπει να λαμβάνοντα υπ’όψιν τα εξελικτικά στάδια του κάθε παιδιού. Ο Παιδαγωγός θέτει στόχους μακροπρόθεσμους που διακρίνονται σε επιμέρους βήματα. Κάθε φορά που κατακτάται ένα βήμα το παιδί πρέπει να ενισχύεται θετικά και να επιβραβεύεται έτσι ώστε να αυξάνεται η αυτοπεποίθησή του και να αποκτά κίνητρο για περαιτέρω βελτίωση. Οι εναλλακτικές μορφές μάθησης όπως η χρήση του υπολογιστή, τα ψηφιακά παιχνίδια, τα επιτραπέζια παιχνίδια σκέψης και στρατηγικής, οι τεχνικές του θεατρικού παιχνιδιού και η εναλλαγή ρόλων θα συμβάλλουν στη δημιουργία μιας πιο ευχάριστης και εναλλακτικής διαδικασίας μάθησης.
Ο Ειδικός Εκπαιδευτικός αποτελεί το συνδετικό κρίκο σχολείου και οικογένειας. Συμβουλεύει τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς για τις δυσκολίες του παιδιού, τη μαθησιακή του πορεία και ακολουθούν μια κοινή γραμμή πλεύσης ως προς την αντιμετώπισή τους. Ακόμα, συζητάει μαζί τους τις μεθόδους και τις στρατηγικές που θα μπορούσαν να βοηθήσουν και να στηρίξουν το παιδί τόσο στο σχολικό όσο και στο οικογενειακό περιβάλλον. Είναι πολύ σημαντικό έπειτα από κάθε συνεδρία ο παιδαγωγός να κάνει μία ολιγόλεπτη ενημέρωση του γονέα σχετικά με το τι περιελάμβανε το μάθημα, αν το παιδί ανταποκρίθηκε και τι θα επιθυμούσε να δουλέψουν και μαζί στο σπίτι. Πρέπει πάντα να λαμβάνει υπ’όψιν του την αγωνία και το άγχος που βιώνουν οι γονείς και πόσο σημαντικό είναι γι’αυτούς κάθε βήμα βελτίωσης.
Ο Παιδαγωγός μπορεί να σχεδιάσει και προληπτικά προγράμματα για τα παιδιά -είτε παρουσιάζουν ανάγκη για ειδική διαπαιδαγώγηση είτε όχι- αξιοποιώντας δημιουργικά τις δυνατότητες τους μέσα από βιωματικές δραστηριότητες, το παιχνίδι και βοηθώντας τα παιδιά να οργανώσουν το χώρο, το χρόνο και τη μελέτη τους ποιοτικά, αυξάνοντας την επίδοση και την αυτοεκτίμησή τους. Τέλος, πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι ακόμη και αν αργοπορήσει η παρέμβαση, είναι χρήσιμη όποτε και αν ξεκινήσει.
Φωτογραφία από Ernesto Eslava από το Pixabay